Rüstem Polat
Dil Seçimi

Teknik Terimler

Kelime Anlamı Açıklama
yield point verim noktası

Çekme testinde, kuvvet değişmeden uzmanın gerçekleştiği noktadır. Bu noktada uygulanan kuvvet, maksimum kuvvetten daha düşük olabilir. Bazı malzemelerde verim/yild noktası oluşmaz.

yellowing sararma

 

Isı, ışık, kimyasalar, atmosferik oksijen sebeiyle malzeme yapısında oluşan renk değişimidir.

water absorbtion/moisture absorbtion su emme / nem tutuculuk

Belli şartlar altında tutulan nem miktarıdır. Parça direkt suya daldırılabilir veya belli bir nemde bekletilebilir. Belli nemli bir ortamda bekletme işlemine nem tutma denir.

warpage çarpılma/sehim

Enjeksiyon prosesinde veya diğer işleme şeklillerinde, oluşan içi gerilmelere bağlı olarak parça yapısında meydana gelen bozulmadır.

volume resistivity hacimsel direnç

Malzeme hacmine bağlı olarak uygulanan potansiyel enerji farkıdır.

viscosity, MFR/MFI, MVI, MV akışkanlık

Viskosite malzemenin akmaya karşı gösterdiği dirençtir. MFR, tanımlanan şartlarda akan malzemenin ağırlık cinsinden mikatrıdır, MFI ve MFR aynı kavramlardır. MVR, akan malzeme miktarının hacim cinsinden ifade edimesidir, MVI ve MVR aynı

viscoelasticity viskoelastik

Malzemenin uygulanan şartlar sltında hem akışkan hemde elastik özellik sergilemesi özelliğidir.

VDE VDE

 

Elektrik ve Elektronikteki Alman standardır.

UL UL

1894 yılında kurulmuş , son kullanıcı güvenliği açısından plastik malzemleri test eden bir Amerikan kuruluşudur.

tracking traking

 

Yalıtkan malzeme üzerinde, belli bir mesafede bulunan elekrotlar arasında, oluşan safszılığa bağlı olarak meydana gelen yük atlamasıdır. Kullanılan elektrolit çözelti, elektrotlar arasında iletken bir yol oluşmasına sebep olur. Kristal

TPE TPE

 

Sert ve yumuşak bölgelerin bir arada olduğu moleküler yapılardır.

thermal stability ısısal kararlılık

 

Isı ile etkileşimde, malzemenin bozunmaya karşı gösterdiği direçtir.

thermal expansion ısısal genleşme

 

Sıcaklık değişimiye birlikte boyut veya hacimdeki değişmedir.

thermal conductivity ısı iletkenliği

Malzemenin belli bir kalınlık yada mesafede ilettiği ısının ölçülmesidir. Ne kadar yüksek olursa ısı iletkenliği o derece yüksek demektir.

terpolymer terpolimer

Üç ayrı monomer birleşimi sonucu oluştrumuş olan polimerdir. Örnek : ABS

tensile strength çekme kuveti

 

Plastiği belli bir miktarda uzatmak için uygulanması gereken kuvvet miktarıdır. Ne kadar yüksek olursa malzeme kadar sağlam demektir.

stabiliser stabilizatör, koruyucu

Plastik formulasyonlarında , malzemenin işleme ve kullanımı sırasında özelliklerini muhafaza etmesi için eklenen koruyucu katkılardır.

specific heat özgül ısı

Bir gramlık malzemenin sıcaklığını bir derece artırmak için gerekli olan enerji miktarıdır (Cp)

softening temperature yumuşama sıcaklığı

Belli yük altında belli bir deformasyonun ölçüldüğü sıcaklıktır.

softening range yumuşama bölgesi

 

Plastik malzemenin katı halden yumuşak hale geçişteki sıcaklık aralığıdır.

rigidity sertlik, gerginlik

Eğilmeye olan dirençtir.

release agent kalıp ayırıcı

Kalıp yüzeyine uygulanan yada malzeme içine katılan, kalıplanmış ürünün kalıptan ayrılmasını kolaylaştıran katkılardır.

refractive index kırılma indeksi

Malzemeden ışık geçmesi sırasında göstermiş olduğu sapmadır.

pyrolysis piroliz

Oksizejsiz ortamda sıcaklık altında gerçekleşen kimyasal bozunmadır.

needle flame iğne alevi

Elektrikli aletlerde, küçük bir alev kaynağının etkisini simule eden test yöntemidir.

mould shrinkage kalıp çekme

Kalıp ile kalıplanmış parçanın birbirine olan boyutsal farkıdır.

migration migrasyon

Katkıların, plastik malzemeden bir başka temas eden malzemeye geçmesidir.

melt temperature erime sıcaklığı (Tm)

Yarı kristal polimerlerde kristal fazın kaybolduğu sıcaklıktır. Yarı kristal polimerler, belirğin erime sıcaklığına sahipken, amorf polimerlerde beli bir sıcaklık yerine geniş bir geçiş aralığı mevcuttur.

LIO oksijen indeksi

 

Yanmanın gerçekleşmesi için gerekli olan minimum oksijen/nitrojen konsantrasyonudur.

light fastness ışık haslığı

 

Malzmede direkt atmosferik şartlara maruz kalmadan ışığa karşı gösterdiği renk direncidir. Bu özelliğiyle, ışık haslığı atmosfer direnci ile aynı şey değildir.

ISO ve ASTM ISO ve ASTM

ISO testlerinin yapılması tekrar edebilen sonuçlar alınmasında ve numune hazırlanması konusudan kolaylıklar sağlar. Testlerdeki tekrar edilebilirlik, polimerik malzemeler arasında karşılaştırma yapılmasında daha çok yardımcı olur.

internal stress iç stres

Tasarım yada proses özelliklerinden kaynaklanan iç yapıdaki gerilme kuvvetlerdir.

impact/izod/charpy darbe/izod/charpi

Malzemenin çarpan yük direncine olan dayanımıdır. İzod ve charpy, çentik yapısı ve test yapma şekliyle birbirinden ayrılırlar. Çentikli test çok daha kritiktir çünkü kırılmanın başlangıcını oluşturur.

impact strength darbe kuvveti

Numuneyi kırmak için gerekli olan enerji miktarıdır ve toplam enerjinin parça kesit alanına bölünmesiyle hesaplanır. Numune çentiksiz yada çentikliolabilir. Çentikli numunede kesit alan, çentik alt kısmında hasaplanır.

homopolymer homopolimer

Tek tip monomerden üretilmiş olan plastiklerdir.

hardness sertlik

Malzemelerin sertliği, çizilme veya batmaya kaşı olan direnç ile belirlenir. Sert bir batma ekipmanının standart şartlar altında malzeme yüzeyinde bırakmış olduğu batma oranına göre sertlik ifade edilir.

gloss parlaklık

 

Yüzeydeki düzgünlük ve ışık yansıtma özelliğidir. Malzemedeki parlaklığın ölçümüdür.

glass transition temperature Camsı geçiş sıcaklığı (Tg)

Amorf polimerlede ve yarı kristral polimerlerin amorf bölgelerindeki faz geçişidir. Bu geçiş, akışkan yada elastiki yapıdan nisbeten daha sert ve kırılgan bir yapıya geçiş aralığıdır.

foaming köpürme/köpük

 

Malzeme yapısında bulunan katkıların, ısı yada basınç etkisisyle gözenekli yapılar oluşturmasıdır. Ağırlık azaltmak amaçlı kullanılan yöntemlerden biridir.

flexural strenght eğme kuvveti

Eğme testinde uygulaman maksimum kuvvettir.

Flexural modulus/tensile modulus eğme modülü /çekme modülü

Eğme modülü, uygulanan kuvvetin bükülmeye olan oranıdır. Malzemenin stifliği hakında bilgi verir. Çekme modülüde aynı amaçla kullanılır, uygulanan kuvvetin uzamaya olan oranıdır ve genelde eğme modülünden daha doğru sonuçlar verir.

flame retardant yanmazlık

Alev yayılmasını engelleyen, yavaşlatan veya durduran kimyasak katkı yada yüzeysel olarak uygulanan ürünlerdir. Katkılar polimerizasyon sırasında kimyasal olarak bağlanan yada daha sonra plastiğe eklemek süretiyle kullanılır.

elongation uzama

Çekme kuvveti altındaki uzama miktarıdır ve % olarak ifade edilir. Çekme testinde ifade edilen kopma uzaması, kopma gerçekleşmeden önce malzemenin gösterdiği uzama mikarını belirler.

elastic modulus elastik modül

Çekme grafiğinde, çekme kuvetinin uzamaya olan oranıdır. Elastik modül, bazende Young Modül olarak ifade edilir.

DTUL and HDT HDT

Plastik malzemelerin termal özelliklerini tespit etmek içim kullanılır. Belli test şartlarında ve belli bir yük altında malzemenin esneme mikatarı tespit edilir. Bu değer ne kadar yüksek olursa, malzemenin kullanm sıcaklığıda o derece yük

DSC and DTA DSC,DTA

Yarı kristal plastiklerin termak özelliklerli için kulanılan analitik yöntemlerdir. Her iki yöntem de de bilinmeyen polimer bilinen bir referansa karşı değerlendirilir. DSC aynı zamanda amorf polimerlerin bozunması sürecindeki endotermik ve

dimensional stability boyutsal kararlılık

Sıcaklık ve nem gibi şartlarda malzemenin boyutlarını ve şeklini muhafaza etme özelliğidir.

density/specific gravity yoğunlu/spesipik gravite

Yoğunluk, 23 derecede birim malzemenin kütlesidir, specific gravity ise, 23 deredece belli kütledeki malzeme hacminin aynı sıcaklıkta ve aynı hacimdeki su yoğunluğuna olan oranıdır. Yoğunluk=specific gravity x 0.99756 , kullanılan relative

decomposition temperature bozunma sıcaklığı

Moleküler yapıların kırıldığı ve bozunmanın başladığı sıcaklıktır.

CTE/CLTE CTE/CLTE

Isıtılan yada soğutulan malzemede, birim sıcaklıktaki boyutsal genleşme mikarıdır.

crystallisation temperature kristalizasyon sıcaklığı

Yarı kristal plastiklerde kristallerin oluştuğu sıcaklıktır.

cross linking kroslink

Polimer zincirleri arasıdanki güçlü kovalent bağlardır. Sadece yüksek sıcaklıklarda kırılabilir.

creep creep/akma

Yük altındaki malzemenin zamana bağlı olarak gösterdiği deformasyondur.

compounding kompound

 

Uygu katkıların polimer içerisine katılma prosesidir. Uygulamaya yönelik, beklenen kritik özelliklerin elde edilmesi için yapılır.

composite kompozit

İki yada ikiden fazla farklı malzemenin bir bağlayıcı ile bir arada bulunduğu katı ürünlerdir.

cold flow soğuk akma

Tg de veya altındaki sıcaklıkta, malzemenin yük altındaki deformasyonudur.

bulk density/ bulk factor bulk yoğunluk

Bulk densite, malzemenin kalıplanma öncesi taşıma formundaki yoğunluğudur, bulk faktörü ise, kalıplanmış malzeme yoğunluğunun, bulk yoğunluğa bölünmesidir.

brittleness/ductility/toughness kırılganlık

Çekme grafiğinde, sert çıkışlı, düşük uzama değerli ve yield değeri çok düşük yada hiç olmayan malzemeler kırılgan olanlardır. Ductile olanlarda ise ilk eğim daha düşük ve doğrusal yapıdan sapma gösterir.

blooming/plate-out kusma

Blooming, kaydırıcı yada plastifiyanların yüzeye toplanmsıdır, plate-out ise, enjeksiyon prosesi süresinde stabilizant yada diğer katkıların ayrışması ve meyal yüzeylere yapışmasıdır.

ball pressure test bilya baskı testi

Isı ve basınç altında malzemenin özellikleirin sürdürüp sürdürmediğinin kontrolüdür ve oluşan deformasyonun ölçümüdür. Parçanın minimum 125 dereceyi sağlaması gerekir.

ball hardness bilya sertlik

Boyutları tanımlı bilyanın kullanımıyla, belli yük altında plastiğin sertliğini tayin etme yöntemidir. 358 Newtonluk kuvvetin 30 saniye süresince uygulansı sonucu oluşan batma miktarıdır ve N/mm2 cinsinden ifade edilir.

antistatik/antidust antistatik

 

Antistatik malzemeler, plastik malzeme içine kompound yöntemiyle karıştırılan veya daha sonra yüzeye kaplama şeklinde uygulanan kimyasal ajanlardır. Malzemede yüzey direncini düşürerek, muhtemel statik elektriklenmeyi önler.

antioksidant antioksidant

Plastik malzemeleri ortam oksijeninden kaynaklanan bozunmalara karşı koruyan kimyasal katkılardır.

annealing şartlandırma

Malzemelerin ısıtma sonrası belli bir sıcaklıkta bekletilmesi ve sonrasında belli bir hızla soğutulmasıdır. Bu uygulama, kalıplamadaki iç gerilmeyi azaltır.

anisotropic/isotropic anisotropik

Anisotropi, malzemede akış yönündeki değerlerin, diğer eksene göre farklılık göstermesidir. Isotropik malzemelerde özellikler, plastik iç yönelmelerinden bağımsızdır.

amorphous/semi-crystalline amorf (düzensiz) /yarı-kristal

Termoplastik mazemeler soğurken zinciler belirli bir düzene girerler.Zincirlerin birbiri üzerinde girmiş oldukarı bu düzenli bölgelere kristal bölgeler denir. Amorf malzemeler bu yapıyı oluşturamayanlardır, yani kristalleşemezler ve dağınık yapıda kalırlar.

alloys/blends alaşım/karışım

Bir veya birden fazla polimerin karışımıdır. Kimyasal bağlanmadan daha çok bir mekanik karışımdır.

aging/degradation/deterioration yaşlanma/bozunma

Isi ve isik etksiyle yapida olusan kimyasal veya fiziksel degisikliklerdir. Malzemenin özelliklierini kaybetmesine sebep olan temel unsurdur.

Afterglow Yanmanın sona ermesi sonrası malzemede devam eden kızgınlıktır. Damlamanın olmadığı dutrumlarda ise, alev çekildikten sonraki süreçtir.

Yanmanın sona ermesi sonrası malzemede devam eden kızgınlıktır. Damlamanın olmadığı dutrumlarda ise, alev çekildikten sonraki süreçtir.

afterflame Yanma kaynağının uzaklaştırılması sonrasında yanmanın devam etme sürecidir.

Yanma kaynağının uzaklaştırılması sonrasında yanmanın devam etme sürecidir.

Referanslar

İletişime Geç